Zacznijmy od podstaw.
Koszty uzyskania przychodu (KUP) to wydatki, które są poniesione, aby osiągnąć przychód.
Co się dzieje po ich odliczeniu?
Zmniejsza się podstawę opodatkowania, co z kolei przekłada się na niższy podatek do zapłaty oraz wyższe wynagrodzenie netto. Koszty uzyskania przychodu zazwyczaj są określone ryczałtowo, w odgórnie ustalonej kwocie miesięcznej (250 lub 300 złotych). Istnieje jednak preferencyjny sposób rozliczania przychodów twórców, artystów i wynalazców…
W jaki sposób z niego skorzystać?
Podwyższone (autorskie) KUP w wysokości 50% stosować można jedynie w poniższych kategoriach działalności (jest to katalog zamknięty):
- Twórcza – architektura, architektura wnętrz, architektura krajobrazu, urbanistyka, literatura, sztuki plastyczne, muzyka, fotografika, twórczość audiowizualna, programy komputerowe, choreografia, lutnictwo artystyczne, sztuka ludowa oraz dziennikarstwo, inżynieria budowlana, wzornictwo przemysłowe, twórczość audialna, gry komputerowe.
- Działalność badawczo-rozwojowa, naukowa, naukowo-dydaktyczna, badawcza, badawczo-dydaktyczna oraz prowadzona na uczelni działalność dydaktyczna.
- Artystyczna – sztuka aktorska i estradowa, reżyseria teatralna i estradowa, sztuka taneczna i cyrkowa, dyrygentura, wokalistyka, instrumentalistyka, kostiumografia i scenografia.
- Produkcja audialna i audiowizualna reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów.
- Publicystyczna.
- Muzealnicza – w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej.
- Konserwatorska.
- Tłumaczeniowa.
- Zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego.
- Opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego.
- Korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami.
50% KUP można stosować zarówno w przypadku umowy o pracę, jak i umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Ważny jest skutek jakim jest powstanie konkretnego dzieła oraz przeniesienie praw autorskich z osoby wykonującej – pracownika/zleceniobiorcy na osobę zamawiającą – pracodawcę/zleceniodawcę. Limit zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu wynosi obecnie 120 000 zł (czyli 240 000 zł przychodu może być objęte podwyższonymi kosztami uzyskania).
Umowa o pracę rządzi się jednak swoimi prawami.
W przypadku umów o pracę koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% mogą być zastosowane jedynie do tej części uzyskanego przychodu, który korzysta z praw autorskich.
Niezbędne jest więc, aby w umowie o pracę lub w regulaminie wynagradzania zawarta była informacja jaka część wynagrodzenia za pracę stanowi honorarium za przeniesienie praw autorskich (UWAGA: nie wystarczy określenie jaki procent czasu pracy pracownik poświęca na pracę twórczą). Najlepiej jest także prowadzić dokładną ewidencję czasu pracy, z której wynikałoby, ile konkretnie czasu zajmowały czynności korzystające z 50% KUP.
Bardzo ważne jest, aby w umowach, które są zawierane w przypadku działalności twórczej, korzystającej z 50% KUP zawrzeć informację, że przedmiotem umowy jest wykonanie: utworu, dzieła, czy dobra materialnego, podlegającego ochronie na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także wyraźne przeniesienie autorskich praw majątkowych czy to z pracownika na pracodawcę, ze zleceniobiorcy na zleceniodawcę (w umowie zlecenia), czy też z wykonawcy na zamawiającego (w przypadku umowy o dzieło).
Zgodnie z ogólną interpretację podatkową w celu zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów konieczne jest spełnienie przesłanek takich jak:
- Powstanie w ramach stosunku pracy utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego.
- Powstanie przedmiotowych utworów (określonych w 22 ust. 9b ustawy o PIT).
- Dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi stworzenie przez pracownika utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego.
- Wyraźne wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia pracownika.
I małe podsumowanie na koniec…
W przypadku zastosowania 50% KUP należy zwrócić szczególną uwagę, czy efekt końcowy pracy danej osoby spełnia wymogi utworu w rozumieniu ustawy o prawach autorskich.
Aby uniknąć zakwestionowania przez organy podatkowe należy także zadbać o szczegółową dokumentację – od odpowiednich zapisów w umowach poprzez ewidencję czasu pracy, na faktycznym przeniesieniu praw autorskich kończąc.
Chcesz zrobić to w RZETELNY sposób?
Zapraszamy do skorzystania z oferty biura Provento, aby mieć 100% pewność, że koszty uzyskania przychodów są stosowane PRAWIDŁOWO, i że żadna kontrola nie jest Ci straszna.