Sytuacje losowe niemożliwe do przewidzenia zdarzają się w każdej działalności gospodarczej. Jedną z nich jest choroba pracownika. W szczególności długotrwała choroba (powyżej 30 dni) przysparza pracodawcy obowiązków, których należy dopełnić już po powrocie pracownika do pracy.
O jakich obowiązkach mowa?
Prawo pracy przewiduje szereg działań mających na celu zapewnienie bezpiecznego i zgodnego z przepisami powrotu do wykonywania obowiązków służbowych. Kluczowe znaczenie mają tu przede wszystkim przepisy Kodeksu Pracy oraz rozporządzenia dotyczące badań lekarskich i warunków pracy.
1. Obowiązek skierowania na badania kontrolne
Zgodnie z art. 229 § 2 Kodeksu Pracy, pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania kontrolne, jeśli jego niezdolność do pracy z powodu choroby trwała dłużej niż 30 dni. Celem tych badań jest ustalenie, czy stan zdrowia pracownika pozwala mu na dalsze wykonywanie pracy na dotychczasowym stanowisku.
Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez ważnego orzeczenia lekarskiego potwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku.
2. Sprawdzenie ważności badań okresowych
Czasem podczas dłużej trwającej choroby pracownika ważność tracą także jego okresowe badania lekarskie. W praktyce kadrowej najczęściej mamy do czynienia z tą sytuacją po powrocie pracownicy do pracy po chorobowym i urlopach związanych z macierzyństwem. Kierując pracownika na badania kontrolne wynikające z przywołanego wyżej przepisu, warto sprawdzić czy pracownik nie powinien również zrobić badań okresowych.
Więcej o badaniach kontrolnych i okresowych w naszym osobnym artykule –https://provento.pl/badania-lekarskie-pracownikow/.
3. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
Kolejnym obowiązkiem pracodawcy, wynikającym z przepisów BHP, jest zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy, szczególnie istotnego po dłuższej absencji chorobowej. Powinien on zweryfikować, czy warunki pracy nie będą zagrażać zdrowiu pracownika, który wraca po leczeniu.
W niektórych przypadkach wskazane jest dokonanie oceny ryzyka zawodowego na nowo lub dostosowanie warunków pracy do stanu zdrowia pracownika.
4. Możliwość dostosowania zakresu obowiązków
Jeśli z orzeczenia lekarskiego wynika, że pracownik może wykonywać pracę, ale z pewnymi ograniczeniami, pracodawca powinien dostosować zakres jego obowiązków lub jeśli to możliwe przenieść pracownika na inne stanowisko zgodne z jego aktualnym stanem zdrowia.
W przypadku braku takiej możliwości, sytuację należy rozwiązać zgodnie z przepisami prawa pracy, np. poprzez zmianę warunków zatrudnienia.
5. Nieformalne zadania pracodawcy
Poza formalnymi obowiązkami pracodawcy dobrą praktyką jest okazanie pracownikowi wsparcia po jego powrocie, szczególnie w przypadku ciężkich chorób lub długiego okresu nieobecności. Może to obejmować: wdrożenie programu adaptacyjnego, stopniowe zwiększanie zakresu obowiązków, rozmowy wspierające i informacyjne, współpracę z zespołem HR lub psychologiem pracy. Należy przy tym pamiętać, by w rozmowach wewnętrznych szanować godność i prywatność pracownika i nie wykraczać pytaniami poza niezbędny zakres. Ponadto, pracownik nie może być dyskryminowany z powodu choroby czy związanej z nią długiej nieobecności.
Powrót pracownika po długiej chorobie to wyzwanie zarówno dla niego, jak i dla pracodawcy. Przepisy jasno określają obowiązki pracodawcy w tym zakresie, zwłaszcza w kontekście badań kontrolnych i bezpieczeństwa pracy. Właściwe podejście i elastyczność pracodawcy mają ogromny wpływ na skuteczną i bezpieczną readaptację pracownika do środowiska zawodowego.