W poprzednich wpisach zostały już omówione urlop wypoczynkowy oraz opieka nad dzieckiem z art. 188 Kodeksu Pracy.
Czas na inne najczęściej spotykane usprawiedliwione nieobecności pracownika w pracy. Zaczynamy!
Urlop okolicznościowy
Urlop okolicznościowy jest udzielany na jeden lub dwa dni pracy, za wynagrodzeniem, w związku z ważnymi wydarzeniami rodzinnymi w życiu pracownika.
Dwa dni urlopu okolicznościowego przysługują w związku ze: ślubem własnym, urodzeniem się własnego dziecka oraz w przypadku zgonu najbliższych członków rodziny (małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy).
Jeden dzień urlopu okolicznościowego w związku ze: ślubem dziecka, a także zgonem innych członków rodziny (siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką).
Pracownik powinien powiadomić pracodawcę o przyczynie nieobecności. Jeżeli była ona możliwa do przewidzenia (np. własny ślub) – informacja o chęci skorzystania z urlopu powinna być przekazana przed jej wystąpieniem.
Jeżeli jednak zdarzenie uzasadniające urlop okolicznościowy było niemożliwe do przewidzenia (np. śmierć członka rodziny), pracownik może poinformować o przyczynie nieobecności po jej wystąpieniu, nie później niż do drugiego dnia nieobecności.
Po powrocie do pracy pracownik powinien przedstawić dokument potwierdzający zaistnienie okoliczności, w związku z którą nabył prawo do urlopu okolicznościowego (akt urodzenia, akt małżeństwa lub akt zgonu). Pracodawca nie przechowuje tych dokumentów, może sporządzić jedynie notatkę służbową na ich podstawie.
Urlop szkoleniowy
Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą ma prawo skorzystać z urlopu szkoleniowego za wynagrodzeniem.
Dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego, egzaminów eksternistycznych lub innych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe wymiar takiego urlopu to 6 dni. Natomiast pracownikowi studiującemu, na ostatnim roku studiów przysługuje 21 dni celem przygotowania pracy dyplomowej i przystąpienia do egzaminu urlopowego. Niewykorzystany urlop przepada i nie przenosi się na kolejny rok.
Pracodawca może zawrzeć z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę (w formie pisemnej), która będzie określać wzajemne prawa i obowiązki stron, nie może być ona jednak mniej korzystna niż zapisy Kodeksu Pracy.
Urlop bezpłatny
Jest to okres traktowany jako zawieszenie stosunku pracy – pracownik jest zwolniony z obowiązku wykonywania pracy, a pracodawca z wypłaty pracownikowi wynagrodzenia i opłacania za ten okres składek ZUS. Warto jednak wspomnieć, że po upływie 30 dni urlopu bezpłatnego pracownik traci prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej, zwolnienia chorobowego oraz zasiłków.
Urlop bezpłatny jest udzielany jedynie na pisemny wniosek pracownika i nie musi posiadać uzasadnienia. Pracodawca ma prawo odmówić udzielenia urlopu bezpłatnego i również nie musi uzasadniać swojej decyzji. Korzystanie z tego urlopu przez 30 dni może spowodować proporcjonalne zmniejszenie wymiaru urlopu wypoczynkowego za dany rok kalendarzowy.
W przepisach nie jest określony limit czasu na jaki można udzielić tego urlopu można więc przyznać go nawet na kilka lat. W praktyce jest to jednak rzadko spotykane rozwiązanie, najczęściej spotyka się krótsze okresy.
Urlop z powodu działania siły wyższej
Kiedy pracownik nie może stawić się do pracy lub musi ją opuścić z powodu nieoczekiwanej sytuacji losowej – może wnioskować o urlop z powodu działania siły wyższej. Zwolnienie to przysługuje w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeśli wymagają one natychmiastowej obecności pracownika.
Urlop ten przysługuje na 2 dni pracy bądź 16 godzin w danym roku kalendarzowym. Za dni/godziny, w których pracownik korzystał z tego urlopu przysługuje mu 50% wynagrodzenia. Niewykorzystany urlop z powodu działania siły wyższej nie przenosi się na kolejny rok.
W przypadku tego urlopu dopuszczalna jest każda forma przekazania informacji (telefon, SMS) o przyczynie nieobecności, ale taki „wniosek” musi być złożony najpóźniej w dniu zwolnienia.
Urlop opiekuńczy bez prawa do wynagrodzenia
W celu zapewnienia opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych wprowadzony został urlop opiekuńczy. Ma on wymiar 5 dni roboczych w danym roku kalendarzowym i nie przysługuje za niego wynagrodzenie. Niewykorzystany nie przechodzi na kolejne lata!
Pracownik składa wniosek o taki urlop w formie papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem.
Powinien on zawierać:
- imię i nazwisko osoby, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych,
- przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika,
- stopień pokrewieństwa z pracownikiem, jeżeli pracownik sprawuje opiekę nad członkiem rodziny (opieka nad synem, córką, matką, ojcem lub małżonkiem),
- adres zamieszkania osoby niebędącej członkiem rodziny.
Na podstawie takiego wniosku pracodawca obligatoryjnie musi udzielić tego urlopu, nie ma prawa do weryfikowania czy wymienione we wniosku okoliczności faktycznie miały miejsce.
Dni wolne na regenerację po oddaniu krwi lub jej składników
Osoba która oddała krew ma prawo do zwolnienia od pracy w dniu pobrania oraz w kolejnym dniu. Oddając składniki krwi ma prawo do jednego dnia wolnego (w dniu donacji). Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za ten czas. Każdorazowo stacja krwiodawstwa wydaje zaświadczenie, które pracownik powinien przedstawić pracodawcy.
Dni wolne na poszukiwanie pracy
Pracownikowi, który znajduje się w trakcie okresu wypowiedzenia – tylko w przypadku jeżeli wypowiedzenie zostało złożone przez pracodawcę – przysługują dni wolne z pełnym wynagrodzeniem na poszukiwanie pracy.
Ilość tych dni wolnych zależy od długości wypowiedzenia (zgodnie z art. 34 i 36 Kodeksu Pracy). Jeśli okres wypowiedzenia trwać będzie od dwóch tygodni do miesiąca, to zwalnianemu pracownikowi przysługiwać będą dwa dni wolne na poszukiwanie pracy. Jeśli natomiast wypowiedzenie ma długość trzech miesięcy – możliwe jest skorzystanie z trzech dni płatnego zwolnienia. Przy wypowiedzeniu krótszym niż dwa tygodnie, uprawnienie to nie przysługuje.
Gubisz się w rodzajach nieobecności pracowników? Nie wiesz jakie wynagrodzenie im przysługuje?
Istnieje na to proste rozwiązanie.
Skontaktuj się z biurem Provento, a my przejmiemy za Ciebie te sprawy!