Każdy pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. W ramach tej powinności oraz zgodnie z 2373 § 2 Kodeksu pracy pracodawca ma zapewnić pracownikom odpowiednie przeszkolenia w zakresie BHP. Co więcej, bez odpowiedniego przeszkolenia nie wolno pracownika dopuścić do pracy. Wszystkie szkolenia z zakresu BHP, według art. 2373 § 3 Kodeksu pracy odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Obok Kodeksu Pracy szczegóły normuje również rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie BHP.
Rozróżniamy dwa rodzaje szkoleń BHP:
A) szkolenie wstępne – organizowane dla nowych pracowników w pierwszy dzień, obowiązkowo przed podjęciem pracy,
B) szkolenie okresowe – organizowane dla już zatrudnionych pracowników, przed upływem ważności szkoleń wstępnych lub kolejnych już szkoleń okresowych.
Szkolenie wstępne BHP ma na celu dostarczenie pracownikowi wiedzy i umiejętności niezbędnych do wykonywania pracy z uwzględnieniem przepisów i zasad bezpieczeństwa oraz zapoznanie z zagrożeniami występującymi na podjętym stanowisku pracy. Na szkolenie to składa się na instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy. Natomiast szkolenia okresowe mają na celu przypomnienie i ugruntowanie wiedzy z zakresu bhp oraz zapoznanie uczestników z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie.
Szkolenie wstępne BHP jest ważne 1 rok, a po upływie tego czasu należy wykonać szkolenie okresowe. Wyjątkiem są osoby kierujące innymi pracownikami, które muszą wykonać pierwsze szkolenie okresowe po upływie 6 miesięcy.
Częstotliwość szkoleń okresowych zależna jest zaś od rodzaju i warunków wykonywania pracy. Stąd też szkolenia możemy również podzielić ze względu na zajmowane stanowiska pracy, a co za tym idzie długość ważności takiego szkolenia, czyli:
A) szkolenia dla pracowników zajmujących stanowiska robotnicze, na których wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne (duże zagrożenia dla zdrowia i zagrożenia wypadkowe) – ważne 1 rok
B) szkolenia dla pracowników zajmujących stanowiska robotnicze – ważne 3 lata
C) szkolenia ważne 5 lat dla nieco szerszej grupy pracowników, a mianowicie: pracodawcy i osoby kierujące pracownikami, pracownicy inżynieryjno-techniczni, pracownicy służby BHP i osoby wykonujące zadania tej służby oraz pozostali pracownicy narażeni na czynniki niebezpieczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia
D) szkolenia dla pracowników administracyjno-biurowych – ważne 6 lat
Co do ostatniej grupy pracowników należy zaznaczyć, że zmiana przepisów w 2019 roku przyniosła pracodawcom znaczne ułatwienia. Zniesiony został bowiem obowiązek szkoleń okresowych dla pracowników administracyjno-biurowych, jeżeli rodzaj przeważającej działalności pracodawcy znajduje się w nie wyższej niż III kategorii ryzyka. Jest to równoznaczne z bezterminowością szkoleń wstępnych dla tej grupy pracowników.
Kto może organizować i przeprowadzać szkolenia BHP?
Odpowiedź na to pytanie uzależniona jest od wielkości firmy. Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników ma obowiązek utworzenia służby BHP, która ma za zadanie doradzać i pełnić kontrolę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Natomiast w przypadku zatrudnienia poniżej 100 osób można powierzyć zadania służby jednemu z pracowników zatrudnionych na danym stanowisku. Przedsiębiorca zatrudniający do 10 pracowników ma możliwość wykonywania zadań służby BHP samodzielnie pod warunkiem, że przejdzie szkolenie uprawniające go do tego.
Szkolenie musi być aktualne, zgodnie z informacją o szkoleniach okresowych wykonywane co 5 lat. Jednakże w związku ze zmianami w Kodeksie Pracy od 1 stycznia 2019 roku pracodawca, który prowadzi działalność, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka, również ma możliwość przejęcia zadań służby BHP przy zatrudnieniu do 50 pracowników.
W przypadku kiedy pracodawca nie chce jednak samodzielnie szkolić swoich pracowników, może to zadanie zlecić na zewnątrz uprawnionej jednostce np. firmie specjalizującej się w wykonywaniu szkoleń BHP lub placówce edukacyjnej.
Jak poprawnie udokumentować przeszkolenie pracowników w zakresie BHP?
Odbycie instruktażu ogólnego oraz stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie podpisem na karcie szkolenia wstępnego. Wzór karty określony jest w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp.
Natomiast szkolenie okresowe kończy się egzaminem, przeprowadzanym przed komisją powołaną przez organizatora szkolenia, sprawdzającym opanowanie materiału z zakresu kursu. W przypadku pozytywnego wyniku egzaminu, organizator szkolenia wydaje zaświadczenie o ukończeniu szkolenia. Jego wzór również jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp. Zarówno kartę szkolenia wstępnego BHP jak i zaświadczenie o ukończeniu szkolenia okresowego przechowuje się w części B akt osobowych pracownika.
Nie chcesz pilnować terminów ważności szkoleń? Nie wiesz jakie szkolenie BHP powinien przejść Twój pracownik? Od tego masz Provento 😊