Czy wiesz, że…
Umowa zlecenie to druga najbardziej popularna forma zatrudnienia, zaraz po umowie o pracę?
Warto wiedzieć jakie są zasady jej rozliczania.
Co do zasady, każdy zleceniobiorca jest objęty obowiązkowo ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym (chyba że wystąpią okoliczności wyłączające ten obowiązek). Natomiast do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca może przystąpić dobrowolnie (na swój wniosek).
Pierwszą grupą, całkowicie zwolnioną od składek ZUS przy umowie zlecenia są uczniowie i studenci do 26 roku życia. Ich obowiązkiem jest jednak udokumentowanie zleceniodawcy faktu kontynuacji nauki (zaświadczeniem ze szkoły/uczelni lub kopią legitymacji szkolnej/studenckiej). W związku z tym, że ta grupa jest również zwolniona z obowiązku opłacania podatku (ulga dla młodych) w praktyce oznacza to, że ich wynagrodzenie brutto równa się wynagrodzeniu netto. Takich zleceniobiorców nie zgłasza się i nie rejestruje w ZUS, nawet na ich wniosek.
Drugą grupą są zleceniobiorcy podlegający składkom ZUS tylko częściowo, są osoby posiadające inny tytuł do ubezpieczenia społecznego. Takie osoby są zgłaszane do ubezpieczenia zdrowotnego, pozostałe ubezpieczenia są dla nich nieobowiązkowe (zleceniobiorca może się do nich zgłosić dobrowolnie). W tym przypadku warunkiem koniecznym jest posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, z którego wysokość podstawy wymiaru składek jest równa lub większa od aktualnego wynagrodzenia minimalnego za pracę (w 2024 w okresie od stycznia do czerwca to kwota 4242 zł, od lipca do grudnia 4300 zł). Najczęściej jest to sytuacja kiedy zleceniobiorca jest równocześnie zatrudniony u na umowę o pracę. Należy wspomnieć, że nie musi to być jeden tytuł do ubezpieczeń. Przykładowo gdy dana osoba pracuje w dwóch miejscach na ½ etatu i w sumie zarabia 5000 zł brutto, zawierając jeszcze umowę zlecenia będzie z jej tytułu opłacać jedynie składkę zdrowotną.
W tym przypadku pamiętać należy, że jeżeli u „głównego” pracodawcy pracownik będzie miał przerwę w opłacaniu składek (spowodowaną na przykład urlopem bezpłatnym czy wychowawczym) – umowa zlecenie „staje się” głównym tytułem do ubezpieczeń i należy opłacić z jej tytułu obowiązkowo wszystkie składki społeczne.
Jeśli umowa zlecenie została zawarta z własnym pracodawcą, to taki zleceniobiorca z tytułu jej wykonywania podlega wszystkim ubezpieczeniom, tj. na takich samych zasadach jak w umowie o pracę.
Można również zawrzeć umowę zlecenia z emerytem lub rencistą. Jeżeli umowa zlecenie to ich jedyny tytuł do ubezpieczenia, zleceniobiorca ma obowiązek opłacać składki na ubezpieczenia społeczne. Składka zdrowotna jest obowiązkowa z obu tytułów (z renty/emerytury i z umowy zlecenie).
Kolejną grupą osób mogą być zleceniobiorcy prowadzący również działalność gospodarczą. Rodzaj składek dla takiego zleceniobiorcy zależy od tego jakie składki opłaca jako przedsiębiorca oraz od wysokości wynagrodzenia z umowy zlecenie. Obowiązuje wtedy ogólna zasada sumowania podstaw wymiaru składek. Po przekroczeniu aktualnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę kolejne tytuły do ubezpieczeń nie są objęte obowiązkowymi składkami społecznymi.
Przykładowo, jeżeli zleceniobiorca jako przedsiębiorca płaci składki ZUS w pełnej wysokości, nie korzystając z żadnych preferencji czy zwolnień – z tytułu umowy zlecenia opłacać będzie obowiązkowo jedynie składkę zdrowotną. ALE jeżeli opłaca składki preferencyjne (w wysokości nie przekraczającej wynagrodzenia minimalnego) – składki społeczne należne będą z obydwu tytułów. Składkę zdrowotną opłacać należy zarówno z tytułu działalności gospodarczej jak i z tytułu umowy – zlecenia
Zleceniobiorca może równocześnie wykonywać kilka umów zlecenia, u różnych zleceniodawców. W takim przypadku również należy zsumować przychody z tych umów i porównać do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek społecznych pojawi się przy przekroczeniu tej kwoty.
Umowy zlecenia, do momentu przekroczenia wartości brutto minimalnego wynagrodzenia za pracę podlegają wszystkim składkom. Kolejne umowy po osiągnięciu tego limitu (w kolejności chronologicznej zawierania) korzystają ze zwolnienia ze składek społecznych. Zleceniobiorca może także na własny wniosek zmienić tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia (czyli innymi słowy zdecydować która umowa będzie oskładkowana, pamiętając o wymogu minimalnego wynagrodzenia). Natomiast składkę zdrowotną obowiązkowo odprowadzamy od każdej z nich.
Gubisz się w kwestiach umów? Nie martw się, nie tylko Ty!
Biuro Provento przychodzi z pomocą. Skontaktuj się z nami i pomożemy Ci w każdej umowie!