Za wypowiedzenie umowy o pracę uznajemy oświadczenie woli jednej ze stron, najczęściej przedstawiane na piśmie, dotyczące przyszłego rozwiązania umowy o pracę. Stroną wypowiadającą może być zarówno pracodawca, jak i pracownik. Jego długość określa art. 34 (w przypadku umowy na czas próbny) oraz art. 36 (w przypadku umowy na czas określony i nieokreślony) Kodeksu Pracy.
Nie zawsze jednak rozstanie się z pracownikiem za wypowiedzeniem jest łatwe, poniżej najczęściej spotykane trudne przypadki przy rozwiązywaniu umowy o pracę:
- Wypowiedzenie umowy w trakcie urlopu lub zwolnienia lekarskiego
Pracodawca zgodnie z art. 41 Kodeksu Pracy nie może wręczyć wypowiedzenia pracownikowi który znajduje się na urlopie wypoczynkowym lub też jego nieobecność jest usprawiedliwiona w inny sposób (np. zwolnieniem lekarskim, urlopem macierzyńskim, urlopem wychowawczym) –
Pracownik może natomiast złożyć wypowiedzenie w dowolnym momencie, nawet podczas urlopu czy choroby.
2. Wypowiedzenie umowy przez pracodawcę, a zwolnienie lekarskie pracownika na ten sam dzień
W praktyce zdarza się, że pracodawca wręcza pracownikowi wypowiedzenie, a następnie okazuje się że pracownik posiada zwolnienie lekarskie obejmujące ten dzień. W takim przypadku należy dokonać analizy chronologii zdarzeń. Jeżeli wcześniej wystawione zostało zwolnienie lekarskie – wypowiedzenie uważa się za niebyłe. Natomiast jeżeli pracownik po otrzymaniu wypowiedzenia udał się do lekarza i otrzymał zwolnienie obejmujące ten dzień – wypowiedzenie jest skuteczne. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego bowiem „Warunkiem decydującym o objęciu pracownika ochroną jest zatem usprawiedliwiona nieobecność w zakładzie pracy, a nie później stwierdzona chorobowa niezdolność do pracy. Pracownik, który w danym dniu był obecny w pracy, nie korzysta ze szczególnej stabilizacji zatrudnienia, choćby następnie uzyskał chorobowe zwolnienie w celu skorzystania z ochrony art. 41 kp.” (Postanowienie SN z 29 stycznia 2020 roku (sygn. akt III PK 185/18)”.
3. Wypowiedzenie umowy pracownika chronionego
Na mocy przepisów Kodeksu pracy, pracownicy chronieni to:
• pracownice w ciąży
• pracownicy korzystający z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego
• pracownicy pełniący funkcje związkowe
• Pracownicy w czasie zwolnienia lekarskiego
• Pracownicy w okresie ochronnym (4 lata przed emeryturą)
Zasadniczo, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę takim osobom, jednak w pewnych sytuacjach możliwe jest rozwiązanie umowy, pod warunkiem spełnienia określonych wymagań. Są to przykładowo:
a) zakończenie działalności pracodawcy (np. likwidacja firmy),
b) upadłość pracodawcy,
c) popełnienie przez pracownika ciężkiego naruszenie obowiązków pracowniczych, które uzasadnia rozwiązanie umowy w trybie dyscyplinarnym.
Pracownicy chronieni mogą jednak sami złożyć wypowiedzenie umowy o pracę, na zwykłych zasadach.
4. Wypowiedzenie miesięczne kończące po przekroczeniu 3 lat stażu pracy
Okres wypowiedzenia wliczany jest do okresu zatrudnienia pracownika (stażu pracy), który determinuje długość wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i nieokreślony. Jeśli w trakcie okresu wypowiedzenia staż pracy pracownika przekroczy 3 lata zastosowanie będzie miał 3-miesięczny okres wypowiedzenia.
5. Pracownik zbliża się do okresu ochrony przedemerytalnej, kiedy można wypowiedzieć umowę?
Ochrona przedemerytalna obejmuje pracowników, którzy są w wieku 56 lat (kobieta) lub 61 lat (mężczyzna) – innymi słowy pozostało im mniej niż 4 lata do emerytury. W takim przypadku ostatnim dniem kiedy można pracownikowi wręczyć wypowiedzenie jest dzień poprzedzający odpowiednio 56 i 61 urodziny.
6. Wycofanie wypowiedzenia
Wycofanie wypowiedzenia jest dopuszczalne, ale zależy od okoliczności, które mogą różnić się w zależności od strony składającej wypowiedzenie.
a) Wycofanie wypowiedzenia przez pracodawcę
Jeżeli to pracodawca złożył wypowiedzenie umowy o pracę, możliwe jest jego wycofanie, ale zależy od akceptacji przez pracownika. Jeśli pracodawca zdecyduje się na wycofanie wypowiedzenia, powinien niezwłocznie poinformować o tym pracownika w formie pisemnej.
b) Wycofanie wypowiedzenia przez pracownika
Pracownik ma prawo do wycofania swojego wypowiedzenia umowy o pracę, ale tylko wówczas, gdy umowa o pracę nie została rozwiązana. Jeżeli umowa została już rozwiązana, aby powrócić do pracy, konieczne jest zawarcie nowej umowy o pracę.
7. Wypowiedzenie umowy o pracę bez podania powodu.
Czy jest to prawidłowe postępowanie – decyduje strona która wypowiada umowę. Pracownik bowiem nie jest zobowiązany do podania przyczyny wypowiedzenia. Pracodawca natomiast ma obowiązek podania przyczyny, która powinna być konkretna, rzeczywista i indywidualna.
Ponieważ wypowiedzenie umowy o pracę jest tematem złożonym – zawsze warto uzyskać poradę specjalistów w tym zakresie – najlepiej Provento 😊