Pracownik zadzwonił, że lekarz wystawił mu L4 „na dziecko”, a Ty nie wiesz co dalej? Zleceniobiorca kilka dni po rozpoczęciu wykonywania zlecenia poinformował, że opiekuje się chorym członkiem rodziny, a na Twoim profilu PUE pojawiło się zwolnienie lekarskie w trybie opieki?
Przybliżmy zatem temat zasiłku opiekuńczego.
Kiedy zachodzi konieczność sprawowania opieki nad chorym dzieckiem czy innym członkiem rodziny pracownik (a w określonych przypadkach także właściciel firmy czy zleceniobiorca) może otrzymać rekompensatę finansową za czas sprawowania tej opieki – czyli zasiłek opiekuńczy.
Przysługuje on przez okres nie dłuższy niż 60 dni w danym roku kalendarzowym, w razie sprawowania opieki nad chorym dzieckiem do lat 14. Jeżeli opieka jest sprawowana nad chorymi innymi członkami rodziny – przysługuje przez 14 dni. Za członków rodziny, uważa się tutaj: małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
Uwaga! Maksymalny łączny limit „opieki” to 60 dni w danym roku kalendarzowym. A więc, jeżeli pracownik wykorzystał już 14 dni opieki nad chorym małżonkiem – maksymalnie może otrzymać zasiłek opiekuńczy za 46 dni opieki nad chorym dzieckiem. Nie ma tutaj znaczenia liczba członków rodziny uprawnionych do zasiłku czy liczba dzieci wymagających opieki.
Zasiłek ten nie jest wypłacany, gdy poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, którzy mogą zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny.
Jeżeli konieczne jest sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat – zasiłek należy się nawet gdy w gospodarstwie domowym pozostają inne osoby, które mogą zapewnić opiekę choremu dziecku.
Pracownik nie nabywa prawa do zasiłku opiekuńczego, jeżeli w okresie sprawowania opieki zachowuje prawo do wynagrodzenia. Innymi słowy: jeżeli pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie, a zajdzie konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny – zasiłek opiekuńczy nie jest należny. Pracownik nie ma również prawa do zasiłku opiekuńczego w przypadku, gdy przebywa na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym.
Ważne: Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest bez okresu wyczekiwania. Opiekę nad chorym członkiem rodziny można więc sprawować od pierwszego dnia zatrudnienia czy też świadczenia pracy na umowie zlecenia.
Świadczenie to jest wypłacane w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku.
Jeżeli pracownik nie jest w związku formalnym, a wychowuje własne dziecko z partnerką – na to dziecko może korzystać z zasiłku opiekuńczego (po spełnieniu innych warunków). Możliwość otrzymania zasiłku opiekuńczego występuje także, jeżeli pracownik będzie chciał sprawować opiekę nad chorym dzieckiem swojego małżonka (przy założeniu że małżonek pracownika nie może sprawować tej opieki). Jednak w przypadku gdyby pracownik chciał sprawować opiekę nad chorym dzieckiem partnerki, ale nie jest to jego własne dziecko – zasiłek opiekuńczy się nie należy.
Pracownik jest także uprawniony do otrzymania zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad matką swojego dziecka; nie będącą jego żoną; o ile pozostaje z nią we wspólnym gospodarstwie domowym.
Jak uzyskać wypłatę zasiłku opiekuńczego?
W większości przypadków procedura ubiegania się o zasiłek opiekuńczy rozpoczyna się od wystawienia przez lekarza zwolnienia lekarskiego ZLA w trybie opieki (na zwolnieniu znajduje się data urodzenia osoby pozostającej pod opieką). W szczególnych przypadkach (np. zamknięcie przedszkola, opieka nad zdrowym dzieckiem w przypadku choroby drugiego rodzica) mogą być to także zaświadczenia z odpowiednich instytucji, zaświadczenia lekarskie na zwykłym druku i inne dokumenty.
Aby uzyskać wypłatę zasiłku opiekuńczego pracownik musi samodzielnie złożyć druk Z15a lub Z15b. Składa go albo do pracodawcy (jeżeli firma zatrudniają powyżej 20 osób) albo do ZUS (osobiście, pocztą lub przez profil PUE ZUS). Druk Z15a wypełnia się w przypadku sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, Z15b – chorym członkiem rodziny. Bez tego druku pracownik nie otrzyma wypłaty zasiłku opiekuńczego, a pracodawca potraktuje jego nieobecność w pracy jako usprawiedliwioną niepłatną.
W przypadku zleceniobiorcy lub osoby prowadzącej działalność gospodarczą prawo do zasiłku opiekuńczego uzależnione jest od zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego. Innymi słowy, jeżeli dana osoba opłaca dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ma także prawo do zasiłku opiekuńczego.
Mnogość przepisów ustawy zasiłkowej Cię przerasta?
Zostaw zasiłki specjalistom, skontaktuj się z Provento 😊